Błękitne fakty - światowe dane o wodzie

Ponad 2,4 mld ludzi na świecie nie ma dostępu do urządzeń sanitarnych. l 1,1 mld ludzi nie ma bezpiecznego i łatwego dostępu do zaopatrzenia w wodę. Ponad 2,2 mld ludzi w krajach rozwijających się umiera z powodu trudności w zaopatrzeniu w słodką wodę. Dotyczy to w szczególności dzieci: około 6 tys. dzieci umiera każdego dnia na choroby, którym można zapobiec dzięki poprawie jakości wody i warunków sanitarnych. Na te choroby zapada w sumie rocznie ponad 250 mln ludzi.

l W ciągu 50 ostatnich lat spożycie wody niemal się podwoiło. Dziecko urodzone w kraju rozwiniętym spożywa od 30 do 50 razy więcej wody niż dziecko z kraju rozwijającego się. l Mimo że słodka woda jest człowiekowi niezbędna do życia, jej zasoby są nierównomiernie rozłożone. Woda pokrywa 70 proc. powierzchni naszego globu, ale są to w większości (97,5 proc.) morza i oceany. Pozostałą część - 2,5 proc. - pokrywają zasoby słodkiej wody, z tym że spora część tej powierzchni przypada na tzw. lodowe czapy w rejonach polarnych i wysokich górach. Tylko około 1 proc. światowych zasobów wody słodkiej może być bezpośrednio wykorzystany. l Około 70 proc. zużycia słodkiej wody na świecie przypada na rolnictwo. Jednak z powodu niskiej sprawności systemów irygacyjnych straty wody w tym sektorze sięgają aż 60 proc. Decyduje o tym proces parowania wody lub jej wtórny odpływ do rzek i złóż wody gruntowej. l Cofanie się złóż wody wykorzystywanej do nawadniania pól zwiększyło się od 1980 roku o około 60 proc. l Cofanie się złóż wody rosło ponad dwukrotnie szybciej niż liczba ludności. Ogółem, spożycie wody wzrosło w XX wieku sześciokrotnie. l Straty wody spowodowane wyciekami, nielegalnymi przyłączami do sieci wodociągowej i marnotrawstwem wody odpowiadają prawie połowie objętości wody wykorzystywanej do picia przez mieszkańców krajów rozwijających się. l Około 90 proc. ścieków komunalnych i 70 proc. ścieków przemysłowych nie przechodzi procesu oczyszczania, co często powoduje skażenie wody zdatnej do picia. l Ekosystemy wód śródlądowych uległy poważnej degradacji. Zniknęła z powierzchni Ziemi prawie połowa obszarów bagiennych i mokradeł. Podobny los spotkał ponad 20 proc. gatunków organizmów żyjących w słodkowodnych ekosystemach. l W wielu regionach świata dynamika zużycia wód gruntowych przewyższa tempo naturalnego odtwarzania ich zasobów. Konsekwencją jest ciągłe opadanie poziomu wód gruntowych. Częstym zjawiskiem w przypadku niektórych rzek jest ich wysychanie w dolnym biegu. l Połowę łóżek szpitalnych na świecie zajmują osoby cierpiące na choroby spowodowane brakiem czystej wody. l W latach 90. ubiegłego wieku 835 milionów mieszkańców krajów rozwijających się zyskało dostęp do nieskażonej, czystej wody. W tym samym czasie 784 miliony zyskało dostęp do urządzeń sanitarnych. l Do 2025 roku 2/3 populacji (szacunkowo ok. 5,5 mld ludzi) będzie zamieszkiwać kraje, w których występuje umiarkowany bądź poważny deficyt wody. l Według najbardziej pesymistycznych prognoz do roku 2050 siedem mld ludzi w 60 krajach będzie cierpieć z powodu niedoboru wody. Według optymistycznych prognoz, będą to dwa mld w 48 krajach. l W ciągu najbliższych 20 lat przeciętna ilość wody przypadająca na jednego mieszkańca zmniejszy się o jedną trzecią. l Przewiduje się, że do 2025 roku ilość wody zmniejszy się o 50 proc. w krajach rozwijających się i o 18 proc. w krajach uprzemysłowionych. Powyższe dane zebrano w ministerstwie środowiska Tekst był opublikowany w miesięczniku LOP "Przyroda Polska" w styczniu 2004 roku

Walentyna Rakiel-Czarnecka