ABC promieniowania słonecznego

Promieniowanie słoneczne jest ważnym naturalnym czynnikiem tworzącym klimat Ziemi i ma istotny wpływ na środowisko. Promieniowanie obejmuje m.in. promieniowanie ultrafioletowe (UV), widzialne (światło) i promieniowanie

Promieniowanie jest często opisywane długością fali, wyrażaną zazwyczaj w nanometrach (1 nm = 10 - 9 m). Przy opisywaniu efektów biologicznych, promieniowanie ultrafioletowe jest umownie dzielone na trzy pasma spektralne: promieniowanie UV - C (100 - 280 nm), promieniowanie UV - B (280 - 315 nm) i promieniowanie UV - A (315 - 400 nm). Promieniowanie UV może być mierzone jako natężenie promieniowania (strumień promieniowania padający na jednostkę powierzchni - jednostka miary W/m kw.) lub jako dawka promieniowania (energia padająca na jednostkę powierzchni w określonym przedziale czasu - jednostka miary J/m kw). W wielu procesach biosfery ważną rolę pełni ultrafioletowe pasmo promieniowania słonecznego (UV). Ma wiele dobroczynnych oddziaływań, ale może być również bardzo szkodliwe w przypadku przekroczenia progu bezpieczeństwa. Jeżeli ilość promieniowania UV jest zbyt duża, zdolność samoobrony niektórych gatunków biologicznych może zostać wyczerpana i mogą one doznać poważniejszych uszkodzeń. Dotyczy to także ludzkiego organizmu, w szczególności skóry i oczu. Aby uniknąć przykrych skutków nadmiernego promieniowania UV, zarówno ostrych jak przewlekłych, człowiek powinien ograniczać swoją ekspozycję na promieniowanie słoneczne stosując środki ochronne. Dzienne i roczne zmiany słonecznego promieniowania UV docierającego do powierzchni Ziemi zależą zarówno od czynników astronomicznych i geograficznych, jak i od czynników atmosferycznych. Na ilość promieniowania UV wpływa także człowiek, poprzez zanieczyszczanie powietrza i oddziaływanie na warstwę ozonową.

Walentyna Rakiel-Czarnecka